مقدمه
ارتباطات یکی از نیازهای حیاتی بشریت است. انسان همواره به دنبال ابداع فناوریهائی بوده است که بتواند با استفاده از آنان، با سایر همنوعان خود ارتباط برقرار نماید .
در گذشته ای نه چندان دور که انسان استفاده از اینترنت را تجربه نکرده بود، ارتباطات محاوره ای، صرفا” از طریق تلفن و به کمک خطوط PSTN ( برگرفته از Public Switched Telephone Network )، انجام میگردید .
ابداع کامپیوترهای شخصی، فناوریهای جدید ارتباطی، نظیر تلفن های سلولی و نهایتا” اینترنت، نمونه هائی در این زمینه هستند که باعث شده است انسان بتواند با استفاده از سرویسهای جدیدی نظیر نامه الکترونیکی، چت و مواردی دیگر، با سایر افراد ارتباط برقرار نماید.
VOIP چیست؟ آشنایی با سیستم تلفن تحت شبکه
در این مقاله می آموزیم ویپ چیست و چه کاربردی دارد؟
تلفن تحت شبکه ویپ VoIP به معنای (انتقال همزمان مکالمات تلفنی بر روی یک شبکه دیتا) است که با نام IP تلفنی نیز از آن یاد میشود . VoIP برگرفته از Voice over internet protocol است.
ویپ، امکان استفاده از اینترنت برای مکالمات تلفنی را فراهم مینماید .
در مقابل استفاده از خطوط تلفن سنتی، ویپ VoIP از فناوری دیجیتال استفاده مینماید .
VoIP نیازمند یک اتصال broadband نظیر DSL است .
VoIP یک روش برای تبدیل سیگنالهای آنالوگ صوت، به داده های دیجیتال است که از طریق اینترنت منتقل میشوند.
VoIP یک روش مجازاً رایگان برای برقرای ارتباطات تلفنی در هر جای دنیا
در فناوری ویپ، فقط کافی است هزینه ISP را بپردازید.
هدف از این کار، غلبه گامبهگام بر چالشهایی است که انتقال ترافیک صوتی را بر روی بستر نه چندان باکیفیت شبکههای محلی، با خطر روبهرو میسازد.
از اینرو پیمودن این مسیر، لازمه تضمین موفقیت پروژه های ویپ VoIP سازمانی است.
مکالمات تلفنی مبتنی بر IP، تفاوتهای بنیادینی با ارتباطات داده دارند .علاوه بر آن، کیفیت این مکالمات ارتباط تنگاتنگی با کارایی شبکه دارد.
بهطوریکه، هرگونه تاخیر در تبادلات سطح شبکه، افت کیفیت محسوسی را به همراه خواهد داشت.
التزام مدیران شبکه به ارتقای کارایی LAN، خطوط و تجهیزات دسترسی به شبکه گسترده، و بهکارگیری ابزارهای مدیریت و کنترل کیفیت، شرط موفقیت پروژههای ویپ VoIP است.
ویپ، انقلاب واقعی در عرصه ارتباطات
هر شخص با استفاده از کامپیوتر و اینترنت می تواند با سایر افراد مورد علاقه خود ارتباط برقرار کند.
دادهایی را مبادله و یا از طریق امکانات نرم افزاری موجود با یکدیگر گفتگو نمایند .
ما نمی دانیم دقیقا” در آینده چه اتفاقی خواهد افتاد.
ولی این را می دانیم که کامپیوتر دارای نقشی محوری و اساسی در این رابطه خواهد بود .
اینترنت با سرعت بالا در همه جا استفاده خواهد شد.
مردم با یکدیگر به صورت صوتی و تصویری ارتباط برقرار خواهند نمود .
به هرحال، رشد بی سابقه اینترنت در سالیان اخیر، این نوید را میدهد که بتوان از زیرساخت موجود به عنوان یک گزینه مطلوب به منظور ارتباطات، استفاده نمود .
روشهای برقراری ارتباط تلفنی در حال تغییر است
امروزه برای برقراری ارتباط تلفنی راه دور،، اغلب از تکنولوژی VoIP استفاده میشود.
شرکتهای زیادی هستند که سرویس VoIP ارئه می دهند. تعداد این شرکتها، پیوسته در حال افزایش هستند.
در حال حاضر، شرکتهای مخابراتی پیشگام در دنیا، پس از وقوف به امکانات بیپایان این تکنولوژی جدید، در حال تأسیس مراکز VoIP در سراسر دنیا هستند.
از این رو، فروش سیستمهای تلفن VoIP روز به روز در حال گسترش است.
اگر شما تصمیم به پیادهسازی سیستم VoIP در سازمان خود دارید:
ابتدا مشخص کنید که کدام یک از تجهیزات تلفنی فعلیتان را می توانید حفظ کنید.
بدین ترتیب میتوانید به میزان زیادی در هزینه ها صرفهجویی کنید.
بسیاری از سیستم های تلفن دیجیتال با افزودن کمترین سخت افزار و به روزرسانی نرم افزار، دارای قابلیت آدرسدهی میشوند.
علاوه بر این، شما باید مطمئن باشید که تمامی دستگاههای مورد استفاده شما مانند فکس، پردازشگر کارت اعتباری، سیستمهای امنیتی و …، میتوانند به صورت یکپارچه، به سیستم تلفن VoIP شما متصل شوند.
توصیه میشود که هیچ گاه سعی نکنید با خریدن تلفنهای VoIP دست دوم، در هزینه ها صرفهجویی کنید.
به خاطر داشته باشید که، ویپ VoIP یک تکنولوژی جدید بوده و حتی ممکن است تجهیزات مربوط به یک سال قبل هم، از رده خارج شده باشند.
هم چنین هزینه نصب، چه تلفن شما نو باشد چه دست دوم، تفاوتی نمیکند. حتی ممکن است در صورت استفاده از تلفنهای دست دوم، مجبور شوید هزینه خدمات بیشتری بپردازید.
VoIP چگونه کار می کند؟
متداولترین کاربرد ویپ VoIP، برای موارد شخصی و استفاده در منازل، و در کل سرویسهای تلفنی مبتنی بر اینترنت است که با محوریت یک سوئیچ تلفن انجام میشود .
با استفاده از VoIP ، کاربران می توانند دارای یک شماره تلفن باشند .
در چنین مواردی ممکن است از یک آداپتور نیز استفاده گردد.
آداپتور، این امکان را در اختیار استفاده کننده قرارخواهد داد که بتوانند از یک تلفن معمولی نیز استفاده نمایند .
در زمان استفاده از سرویس VoIP ، مخاطب شما متوجه این موضوع نخواهد شد که شما از فناوری VoIP استفاده مینمائید.
همچنین قادر به تشخیص دقیق تفاوت این سرویس نسبت به یک تلفن سنتی نیست.
ADC و DAC
پیشگامان عرصه های علمی به این نتیجه رسیدند که می توان یک سیگنال را به صورت دیجیتال و در یک مسافت طولانی ارسال نمود .
بدین منظور میبایست قبل از ارسال سیگنال، آن را با استفاده از یک مبدل آنالوگ به دیجیتال (ADC) ، به دیجیتال تبدیل نمود .
سپس سیگنال ارسال شود و در نقطه پایانی انتقال، با استفاده از یک مبدل دیجیتال به آنالوگ (DAC)، مجددا” آن را به آنالوگ تبدیل نمود
فناوری ویپ VoIP، نظیر آنچه اشاره گردید، کار می کند .
در ابتدا ، صدای دیجیتال شده در بستههای اطلاعاتی قرار میگیرد.
پس از ارسال، در مقصد، مجددا” به صوت تبدیل میگردد.
با ذخیره اطلاعات با فرمت دیجیتال، میتوان بر روی آنان، کنترل بهتری را اعمال نمود .
مثلا” می توان آنان را فشرده کرد، مسیر آنان را تعیین نمود و یا آنان را به یک فرمت جدید دیگر، تبدیل کرد.
شبکههای مبتنی بر پروتکل TCP/IP از بسته های اطلاعاتی IP تشکیل میگردند.
این بستهها، شامل یک هدر ( برای کنترل ارتباطات ) و یک paylaod به منظور مبادله داده هستند .
فناوری VoIP، از بستههای اطلاعاتی IP، به منظور حرکت در شبکه و رسیدن به مقصد نهائی استفاده میکند .
[adinserter name=”Block 2″]
نحوه برقراری ارتباط
با سیستمهای VoIP، به یکی از سه روش زیر میتوان ارتباط تلفنی برقرار کرد:
۱) ATA یا gateway
ساده ترین روش برقراری ارتباط VoIP با استفاده از ATA)Analog Telephone Adaptor)ها که gateway هم نامیده میشوند، میباشد.
این ابزارها، این امکان را به شما میدهند که، از تلفنهای آنالوگ استاندارد فعلیتان، استفاده کنید. (البته اگر هنوز از تلفن های آنالوگ استفاده میکنید.)
به آسانی می توانید handset استاندارد را به ATA متصل کنید.
سپس ATA را به کامپیوتر یا ارتباط اینترنت خود، وصل کنید. با این کار قادر به برقراری ارتباط VoIP خواهید بود.
ATA، سیگنال آنالوگ را از تلفن استاندارد شما میگیرد.
سپس آن را به سیگنال دیجیتال آماده برای انتقال در بستر اینترنت، تبدیل میکند.
همراه برخی ATAها، یک نرم افزار هست که روی کامپیوتر load میشود. این نرم افزار، شما را قادر می سازد که آن را برای VoIP با دقت پیکربندی کنید.
۲) IP Phones
دارای یک کانکتور RJ 45 Ethernet به جای کانکتورهای استاندارد RJ ۱۱ هستند.
این تلفنها، تمام نرمافزارها و سختافزارهای لازم برای برقراری ارتباطات VoIP را، به صورت built-in دارند.
این تلفنها، مستقیمأ به روتر شما وصل می شوند .
IP Phones، یک ورودی سریع و مقرون به صرفه به دنیای VoIP هستند.
۳) کامپیوتر به کامپیوتر
این روش آسانترین روش استفاده از تکنولوژی VoIP است.
شرکتهای زیادی هستند که نرم افزارهای مقرون به صرفهای ارائه می دهند، که می توانید برای این نوع VoIP از آنها استفاده کنید.
معمولاً تنها مبلغی که باید پرداخت کنید ،فقط هزینه ماهانه ISP است.
تمام آن چه که نیاز دارید یک میکروفون، بلندگو، یک کارت صدای مناسب و یک ارتباط اینترنت با سرعت مناسب است.
شرکتهای تلفنی بزرگ، امروزه با استفاده از VoIP، هزاران تماس تلفنی راه دور را، از طریق یک circuit switch به درون یک IP gateway مسیردهی میکنند.
این دادهها، در طرف دیگر، توسط یک gateway دریافت شده و سپس با یک circuit switch محلی دیگر مسیردهی میشود.
هر روزه، شرکتهای بیشتری، سیستمهای تلفنی VoIP را نصب میکنند. تکنولوژی VoI، به سرعت، در حال رشد است.
نحوه ایجاد یک اتصال VoIP
برای ایجاد یک ارتباط مبتنی بر VoIP، میبایست مراحل زیر را دنبال نمود.
تمامی مراحل می بایست به صورت بلادرنگ انجام گردد.
تبدیل سیگنال آنالوگ به دیجیتال : تبدیل سیگنال صوتی آنالوگ به سیگنال دیجیتال ( مجموعه ای از صفر و یک ) توسط یک مبدل آنالوگ به دیجیتال ( ADC )
فشرده سازی سیگنال دیجیتال : پس از تبدیل سیگنال صوتی به دیجیتال ، بیتهای موجود میبایست بر اساس یک فرمت مناسب فشرده شوند تا آماده ارسال گردند .
در این رابطه از پروتکلهای متعددی استفاده میگردد .
PCM و استاندارد ITU-T G.711 نمونههائی در این زمینه میباشند .
استفاده از یک پروتکل بلادرنگ : در این مرحله ، بستههای صوتی در بستههای اطلاعاتی و با استفاده از یک پروتکل بلادرنگ ( عموما” RTP بر روی UDP ) قرار میگیرند.
استفاده از یک پروتکل سیگنالینگ : در این مرحله لازم است از یک پروتکل سیگنالینگ، به منظور فراخوانی کاربر استفاده گردد. پروتکل ITU-T H323 نمونهای دراین زمینه میباشد .
تبدیل سیگنال دیجیتال به آنالوگ : در سمت گیرنده ، می بایست بسته های اطلاعاتی از یکدیگر مجزاء ، داده ها استخراج و به سیگنال های صوتی آنالوگ تبدیل و در نهایت برای کارت صدا و یا تلفن ارسال گردند.
نحوه حفاظت
در زمان استفاده از سرویس فوق، لازم است به موارد زیر توجه گردد :
بهنگام نگهداشتن نرمافزارها : در صورتی که تولیدکنندگان نرمافزار، برای سیستم عامل دستگاه موردنظر، نسخههای بهنگام شدهای را ارائه دادهاند ، میبایست در اولین فرصت، نسبت به نصب آنان اقدام گردد .
نسخههای بهنگام شده|، ممکن است فرآیند بهنگام سازی را، در سطح Firmware انجام دهند .
با بهنگام سازی نرمافزارهای موجود ، پیشگیری لازم در خصوص برخی حملات برنامه ریزی شده با هدف بهرهگیری از نقاط آسیبپذیر انجام خواهد شد.
استفاده و بهنگام سازی نرمافزارهای آنتیویروس : برنامههای ضدویروس قادر به تشخیص و حفاظت کامپیوتر شما در مقابل ویروسهای شناخته شده میباشند.
با توجه به این واقعیت که مهاجمان به صورت مستمر اقدام به نوشتن ویروسهای جدید مینمایند ، لازم است که این نوع نرمافزارها همواره بهنگام باشند .
استفاده از گزینهها و تنظمیات امنیتی : برخی از ارائهدهندگان سرویس VoIP ، امکان رمزنگاری اطلاعات را نیز به عنوان یک سرویس دیگر در اختیار مشتریان خود قرار میدهند .
در صورت وجود نگرانی در خصوص تعرض به حریم خصوصی خود ، میتوان از این ویژگی و سایر گزینههای موجود در این رابطه استفاده نمود.
نصب و یا فعال نمودن یک فایروال : فایروالها با بررسی بستههای اطلاعاتی، میتوانند یک سطح حفاظتی مناسب در خصوص فیلتر نمودن برخی کدهای مخرب جهت ورود به سیستم شما را انجام دهند .
برخی از سیستمهای عامل، به همراه یک فایروال ارائه می گردند. در چنین مواردی لازم است از فعال بودن آنان، اطمینان حاصل نمود .
بررسی تنظیمات امنیتی : هم کامپیوتر شما و هم تجهیزات و نرمافزارهای ارائه شده جهت استفاده از سرویس VoIP ، امکانات و گزینه های متفاوتی را در اختیار شما قرار میدهند .
فعال نمودن برخی گزینهها، ممکن است ضریب آسیبپذیری شما را در مقابل حملات افزایش دهد .
بنابراین لازم است گزینه های غیرضروری را غیرفعال نمود .
پیشنهاد می گردد تنظیمات امنیتی به دقت بررسی گردد .
صرفا” گزینههائی انتخاب شود که ضمن تامین اهداف عملیاتی، باعث افزایش ضریب آسیبپذیری شما نگردد .
مزایای VoIP
از آن جایی که با استفاده از VoIP، شما از هر جایی که به پهنای باند مناسب دسترسی داشته باشید، می توانید ارتباط برقرار کنید،
کاربران می توانند هنگام مسافرت ATAها یا IP Phoneهایشان را همراه داشته باشند .
کاربران در این فناوری،به تمام خدماتی که تلفن خانگی شان ارائه میدهد، دسترسی دارند. برخی افراد، از یک soft phone برای دسترسی به سرویس VoIPشان استفاده میکنند.
soft phone، یک نرمافزار ویژه است که سرویس VoIP را به کامپیوتر یا laptop شما، load می کند.
این برنامه،ا این امکان را به شما میدهد که از طریق laptop خود، از هرجای دنیا که به یک ارتباط با پهنای باند مناسب دسترسی داشته باشید، ارتباط تلفنی برقرار کنید.
اغلب شرکتهای تلفنی سنتی، هزینه سرویسهای اضافی را، در صورت حساب شما میگنجانند.
در حالی که اگر از سرویس دهندههای VoIP استفاده کنید، این سرویسها، استاندارد به حساب میآید.
سرویس هایی مثل:
▪ Caller ID
▪ Call Waiting
▪ Call Transfer
▪ Repeat Dialing
▪ Return Call
▪ Three-way Dialing
بعضی از سرویس دهندگان VoIP مزایای بیشتری در مورد فیلتر کردن تماسهای تلفنی ارائه میدهند.
این قابلیت های اضافی به شما این امکان را می دهد که در مورد چگونگی انتقال تماس های تلفنی بر اساس اطلاعات Caller ID تصمیم گیری نمائید.
این قابلیت ها به شما امکان انجام کارهای زیر را می دهد:
۱) انتقال تماس تلفنی به یک شماره تلفن خاص (Forwarding)
۲) ارسال مستقیم تماس به Voicemail
۳) ارسال پیغام اشغال بودن مشترک به تماس گیرنده
۴) امکان سرویس در دسترس نبودن مشترک
بسیاری از سرویسهای VoIP، امکان بررسی Voicemail شما را از طریق اینترنت و یا توسط فایل پیوست نامه الکترونیکی، که به کامپیوتر یا PDA شما ارسال شده است را می دهد.
در هنگام تهیه سرویس VoIP از سیستم تلفن و سرویس دهنده VoIP، در مورد قابلیتهای آنها و هزینه خدمات سوال کنید.
برای مدیران شبکه، سیستم تلفن VoIP به این معنی است که به جای دو شبکه، تنها با یک شبکه روبرو هستند.
جابجایی سیستم VoIP نیز به آسانی صورت میگیرد.
چرا که اکثر سیستمهای تلفن مورد استفاده در شبکه VoIP، دارای رابط Web بوده و به راحتی توسط مدیر شبکه قابل مدیریت هستند.
پروسههای ( Move, Add, Change ) یا به اختصار MAC، به راحتی قابل انجام است.
از این رو، لازم نیست برای هر بار انجام MAC، با سرویس دهنده تماس بگیرید.
تمام اینها، به معنای هزینه کمتر برای سازمان شماست.
یکی دیگر از منافعی که برای شرکتهای دارای VoIP می تواند وجود داشته باشد این است که، شعب سازمانها، می توانند در سرتاسر دنیا پراکنده شده باشند و نیازی به مجتمع بودن آنها نیست.
مزایای استفاده از VoIP نسبت به PSTN
در زمان استفاده از خطوط PSTN ، کاربران عملا” هزینه زمان استفاده شده توسط شرکتی که مدیریت خط PSTN را برعهده دارد، پرداخت مینمایند.
کاربران، هر اندازه که بیشتر با تلفن صحبت نمایند، هزینه بیشتری را نیز میبایست پرداخت نمایند.
علاوه بر این ، نمیتوان بطور همزمان با بیش از یک شخص گفتگو نمود .
در فناوری ویپ VoIP، میتوان هر زمان و با هر شخص گفتگو نمود .
کافی است که در آن مقطع زمانی، سایر افرادی که شما می خواهید با آنان گفتگو نمائید نیز، به اینترنت متصل شده باشند.
مکالمه برقرار شده تا زمان دلخواه ( مستقل از هزینههای مربوطه ) می تواند ادامه یابد.
علاوه بر این، میتوان در یک زمان با چندین نفر گفتگو نمود و با آنان، دادهای را نیز مبادله نمود .
این داده می تواند تصاویر، نمودارها و تصاویر ویدیوئی و… باشد.
نتیجه گیری
امروزه برای برقراری ارتباط تلفنی راه دور، اغلب از تکنولوژیی به نام ویپ VoIP استفاده میشود.
این سرویس برای انتقال مکالمات از طریق شبکه اینترنت به جای شبکه سنتی مخابراتی ایجاد شده است.
VoIP، یک روش برای تبدیل سیگنالهای آنالوگ صوت به داده های دیجیتال است، که از طریق اینترنت منتقل میشوند.
در واقع روشی است که با آن می توان، ارتباطات همزمان به صورت صوت یا تصویر و… را برقرار کرد.
البته قبل از به وجود آمدن این روش، راههای دیگری هم وجود داشته است.
اما با ارائه این روش، تحولی عظیم در هزینهها صورت گرفت که قابل مقایسه با هزینههای ارتباطی قبل نیست.
نکته مهم اینکه، تکنولوژی Voip با کوچکترین تغییر در ابزارهای سنتی قابل راهاندازی است.
از آن جایی که با استفاده از VoIP، شما از هر جایی که به پهنای باند مناسب دسترسی داشته باشید،
می توانید ارتباط برقرار کنید، کاربران میتوانند هنگام مسافرت، ATAها یا IP Phoneهای خور را همراه داشته باشند و به تمام خدماتی که تلفن خانگی آنها ارائه میدهد، دسترسی داشته باشند.
البته از این فناوری در ابعاد گستردهای استفاده نشده است. زیرا مبادله داده صوتی، میبایست به صورت بلادرنگ انجام گردد .
اما این موضوع، با معماری نامتجانس اینترنت، که ممکن است از تعدادی روتر به منظور مسیریابی بستههای اطلاعاتی استفاده نماید، همخوانی نداشته و می تواند باعث بروز مسائل خاصی، نظیر افزایش زمان RTT ( برگرفته Round Trip Time ) گردد.
مشکلات ارتباطات تلفنی مبتنی بر IP را میتوان در سه گروه جای داد:
مشکلات شبکه پیکربندی تجهیزات و ناهماهنگی در سیگنالینگ، و مشکلات موجود در سمت رابطهای آنالوگ تلفن.
